تاکسی سمند زرد رنگ آبادانی، از فرودگاه آبادان تا سایت یادمان را چیزی قریب به ده دقیقه پیمود. سایت به وسیله‌ی یک بلوار نسبتا طولانی به بدنه شهری نه چندان متراکمی متصل می‌شد؛ بلوار مهر که با افتادن "آریا" از بخش اول‌ش حالا سال‌ها بود که به این نام خوانده می‌شد. با گذر از بلوار مهر و از میان محله‌ی کوی آریا شهر خرم‌شهر به سایت یادمان عملیات کربلای چهار در نقطه‌ی صفر مرزی آبی ایران و عراق رسیدیم.
عملیات کربلای چهار به عنوان یکی از غریبانه‌ترین عملیات‌های دفاع مقدس و به مثابه‌ی مقدمه‌ای بر عملیات غرورآفرین کربلای پنج، در پهنه‌ی وسیعی از سواحل شرقی اروند رود در شهر خرم‌شهر و تا ساحل عراقی برگزار شده است. یادمانی که برای این عملیات توسط لشگر همدان و با محوریت حماسه‌های غواص‌های رزمنده دفاع مقدس و به خصوص گردان غواص‌های این لشگر درنظرگرفته شده است در بخشی از این ساحل مستقر خواهد شد. سایت یادمان در جنوب شهر خرم‌شهر و در کناره ساحل رودخانه‌ی اروند در نقطه‌ی صفر مرزی آبی ایران و عراق و درست در حدود 500 متر پایین‌تر از دماغه‌ی جنوبی جزیره‌ی ام‌الرصاص کشور عراق است. محدوده‌ی ساحل اروند رود به علت قرار‌داشتن در صفر مرزی با قانون ممنوعیت ساخت و ساز مواجه است که همین امر موجب شده محله‌ی پیرامون سایت توسعه و نوسازی جدی به خود ندیده‌باشد و خانه‌هایی انگشت‌شمار و قدیمی در جای جای اطراف سایت قرار دارند. سایت با خیابانی که به صورت کمر‌بندی و موازی رودخانه در حدفاصل میان بافت محلی قرار دارد، احاطه شده است و دسترسی به سایت نیز از تقاطع بلوار مهر و همین خیابان خواهد بود.
نقشه شهر خرم‌شهر و محل قرارگیری یادمان
تصویر ماهواره شهر خرم‌شهر و محل قرارگیری یادمان
بعد از بررسی اولیه سایت، مشغول به جمع‌آوری اسناد متعدد از سایت شدیم. تصویربرداری بسیار جزئی و قابل‌استفاده‌ای از سایت صورت گرفت. کروکی‌های متعددی ترسیم شد و مترکشی‌ها و اندازه‌گیری‌های متعددی توسط تیم استودیو پنج‌اوهفت به عمل آمد. هم‌زمان گروهی از رزمندگان غواص دفاع مقدس حاضر در عملیات کربلای چهار در حال رسیدن به سایت بودند تا با حضور ایشان جلسه‌ای پیرامون عملیات و خاطرات مربوط به حضور ایشان در سایت عملیات داشته باشیم.
سایت از بکری خاصی برخوردار بود. واقع شدن در منطقه صفر مرزی و ممنوعیت ساخت و ساز در کنار اقلیم شرجی و مرطوب سایت منجربه آن شده بود که پوشش گیاهی قابل توجهی در گوشه و کنار سایت شکل بگیرد. تمامی مرز سایت با رودخانه با پهنه‌ی وسیعی نیزار آبی بلند پرشده است و بعد از این پهنه‌ی نیزار وجود یک خاکریز کم‌ارتفاع مرز میان بستر خاکی سایت و رودخانه را تحدید می‌کند. محدوده‌ی خاکی سایت در خود پذیرای چند بنای قدیمی‌ست. اکثر این بناها ویلاهای متمولین دوران شاهنشاهی هستند که با وقوع انقلاب اسلامی متروکه شده و در پس سال‌های جنگ تا حد زیادی آسیب دیده و تخریب شده‌اند اما به واسطه‌ی همان ممنوعیت گفته شده دست نخورده و بکر مانده‌اند. به این صورت به جز اقلیم و عوارض طبیعی پرظرفیت سایت، با عناصری معمارانه و نمادین نیز در قالب چند ساختمان مخروبه و چند ساختمان مهم نیمه خراب مانند بنای پاس‌گاه هفت مرزی مواجه بودیم.
مشغول برداشت از سایت بودیم
صادق لطفی‌زاده عکس می‌گرفت و ما یادداشت می‌کردیم
با سررسیدن جمع بروبچه‌های غواص دفاع مقدس، یکی دو ساعتی را به شنیدن خاطرات آن سال‌ها را گذراندیم و از جزئیات نبرد کربلای چهار در منطقه نکاتی تازه شنیدیم. بعد از ساعتی قدم زدن در سایت همراه رزمندگان غواص از راهی که در میان پهنه‌ی نیزارها گشوده شده بود به کناره ساحل اروند رفتیم و ساعتی را در خلوتی بکر که گه‌گاه با صدای جزر و مد آب رودخانه شکسته می‌شد، به خاطراتی بکرتر و شنیدنی‌تر از رزمندگان غواص عملیات غرورآفرین اما غریب کربلای چهار گذراندیم. سردار جان‌بزرگ، فرمانده گردان غواص‌های لشگر همدان، برای‌مان از آتش آن شب و ایثار و ولایت مردان شب‌شکن گفت
راهی میان نیزارهای کنار اروند که ما را به کناره ساحل رساند
رزمندگان غواص لشکر همدان برای‌مان از عملیات کربلای چهار می‌گفتند
سردار جان‌بزرگ؛ فرمانده گردان غواص‌های لشکر همدان در عملیات کربلای چهار
و ماهی‌گیران محلی که می‌آمدند و می‌رفتند
روز به نیمه رسید و بعد از آن خیلی زود نیمه دوم خود را نیز طی کرد و ما که سخت برای برداشت اطلاعات مورد نیازمان از سایتی حدودا یک‌هکتاری احساس کم‌بود زمان می‌کردیم، سعی می‌کردیم در ساعات پایانی روز، بیشترین اطلاعات را از وضعیت فعلی بناهای موجود و راه‌ها و منظر و خطوط آسمان و حتی وضعیت محله و مردمان محلی کسب کنیم.
تا حوالی غروب آفتاب را در سایت پروژه گذراندیم و سپس برای رسیدن به پرواز تهران با وجود آن‌که هنوز زمان زیادی را نیاز داشتیم تا اطلاعات بیشتری از سایت یادمان کسب کنیم، مجبور بودیم با سایت زیبای یادمان کربلای چهار خداحافظی کنیم.
تا حوالی غروب آن‌جا بودیم
مانند باقی سفرهای استودیو پنج‌اوهفت در این سقر نیز هر گاه در حاشیه چیزی چشم‌گیر می یافتیم ناگهان خود را از مسیر اصلی سفر منحرف شده می دیدیم. مانند همین پل خرم‌شهر که به خاطر نورپردازی زیبایش و شاید حتی به خاطر آن‌که در تهران مشابه‌ش را نداریم، ساعتی ما را مشغول به خود کرد. دقایقی را کنار پایه‌اش گذراندیم و بعد به عکاسی از پل آن‌هم برای دقایقی متمادی پرداختیم.
پلی در خرم‌شهر که به عکاسی مشغول‌مان کرد
در پایان برای این که گزارشی جامع از کیفیت سایت پروژه داده باشیم بد نیست این چند پرده تصویربرداری پانوراما را که از زوایای گوناگون سایت یادمان تهیه شده است ارائه کنیم. در ارائه این تصاویر سعی شده تا پیوستاری روایی در انتخاب و چینش تصاویر رعایت شود.
(استودیو پنج‌اوهفت به دلیل بکری عجیب مجموعه یادمان که در تصاویر هم تا حدودی پیداست به تمام دوستان توصیه می‌کند حداقل برای یک بار فضای بی‌نظیر یادمان را تجربه نمایند)
| نام پروژه | |
| کارفرما | |
| مکان پروژه | |
| سال پروژه | |
| برنامه‌ریزی | |
| وضعیت | |
| زیربنای ساخت | |
| مساحت زمین | |
| معمار مسئول | |
| تیم طراحی معماری | |
| طراحی سازه | |
| تاسیسات الکتریکی | |
| تاسیسات مکانیکی | |
| پیمان‌کار | |
| نمونه‌سازی | |
| طراحی منظر | |
| تصویرسازی | |
| عکاس | |
| لینک |